Cách nhận biết dấu hiệu sán chó ở người

Dấu hiệu sán chó ở người trên lâm sàng được phân ra hai đối tượng là trẻ em và người lớn. Trong khi ở trẻ em dấu hiệu bệnh sán chó gây tổn thương mắt có xu hướng tăng hơn ở người lớn. Ngược lại ở người lớn dấu hiệu bệnh sán chó gây tổn thương nội tạng cao hơn ở trẻ em.

Dấu hiệu sán chó ở trẻ em biểu hiện hai hội chứng

Hội chứng ấu trùng sán chó Toxocara di chuyển nội tạng và hội chứng ấu trùng di chuyển ở mắt.

Hội chứng ấu trùng di chuyển nội tạng: mỗi vị trí ấu trùng di chuyển đến sẽ gây ra các dấu hiệu bệnh sán chó khác nhau nhau như: đau đầu, đa bụng, mờ mắt, mẩn ngứa da, sốt nhẹ

Dấu hiệu sán chó gây tổn thương thần kinh: trẻ thường xuyên kêu đau đầu, nặng có có thể động kinh, cử động bất thường, rối loạn hành vi, yếu liệt. Dấu hiệu bị bệnh sán chó ở da, mẩn ngứa da, xuất huyết da thường gặp nhiều nhất là bầm da, nổi mề đay, nổi cục u ở da, sung phù một vùng da,..

Dấu hiệu sán chó tổn thương đường hô hấp ho kéo dài, điều trị theo phác đồ thông thường bệnh ho không giảm, thường kèm công thức máu có bạch cầu ái toan tăng cao.

Bé có thể bị tổn thương da do nhiễm sán chó lâu ngày

Dấu hiệu sán chó gây tổn thương đường tiêu hóa, gây rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy hay đau bụng kéo dài không rõ nguyên nhân, kèm gan to, lá lách to, công thức máu thường có bạch cầu ái toan tăng cao.

Khi nhiễm sán chó, bé thường sốt nhẹ kéo dài không rõ nguyên nhân, tất cả các xét nghiệm thông thường đều âm tính, kèm công thức máu có bạch cầu ái toan tăng cao. Do đó, cần xét nghiệm máu và chẩn đoán sớm bệnh sán chó trong máu để chữa trị cho bé.

Ngoài ra, dấu hiệu sán chó giống với các bệnh lý khác nên rất khó phát hiện qua triệu chứng lâm sàng, khi gặp trường hợp bé bị đau khớp, ói, gầy ốm, xanh xao, mệt mỏi, chán ăn, kém tập trung, nên nghĩ đến dấu hiệu bị sán chó Toxocara ssp.

Hội chứng ấu trùng di chuyển ở mắt.

Dấu hiệu sán chó ở mắt, bé thường than phiền mắt mờ, mây, cộm mắt. Khi khám các bác sĩ thường phát hiện bé có biểu hiện mắt đỏ và ngứa, viêm màng bồ đào, viêm mủ nội nhãn nội sinh, u hạt cực sau vùng hoàng điểm hoặc giữa gai thị - hoàng điểm và u hạt ở võng mạc chu biên.

Phải nghĩ đến dấu hiệu sán chó ngay ở một trẻ viêm màng bồ đào một mắt, với hình ảnh đáy mắt có ổ tổn thương ở hoàng điểm hoặc ở võng mạc chu biên. Dấu hiệu sán chó chính là mờ mắt, không đau, không viêm đỏ, nên khó phát hiện sớm bệnh sán chó ở mắt.

Cần chẩn đoán phân biệt dấu hiệu sán chó ở mắt với bệnh u nguyên bào võng mạc. Chẩn đoán phân biệt đáng ngại nhất trên lâm sàng của bệnh sán chó là u nguyên bào võng mạc, cần xác định sớm qua hình ảnh siêu âm và Doppler hoặc CT - Scan để có hướng điều trị thích hợp.

Dấu hiệu sán chó ở người lớn chủ yếu là hội chứng ấu trùng di chuyển nội tạng

Dấu hiệu sán chó ở người lớn chủ yếu là hội chứng ấu trùng di chuyển nội tạng, bệnh ở mắt rất hiếm. Các dấu hiệu nhiễm sán chó ở người lớn được chia theo cơ quan bị tổn thương, bao gồm các thể: Thần kinh - Cơ, thể giả hệ thống, thể khác.

Dấu hiệu bệnh sán chó thể thần kinh- cơ: trong các thể bệnh, thì thể thần kinh - cơ thường gặp và chiếm đa số, với các dấu hiệu triệu chứng lâm sàng sau:

Người bệnh nhiễm sán chó thể thần kinh-cơ thường có biểu hiện nhức đầu, sung đau cơ, yếu nửa người, liệt, co giật, chóng mặt, động kinh, viêm não - màng não. Chụp phim MRI có thể phát hiện ổ ấu trùng sán chó trong não.

Hình ảnh ổ ấu trùng sán chó trong não trên phim MRI

Kèm theo nổi cục u dưới da, nổi mề đay, sung phù một vùng da, đau bụng, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa dễ nhầm với viêm đại tràng mạn, tràn dịch màng phổi, ho kéo dài,…

Dấu hiệu sán chó thể thần kinh - cơ khi xét nghiệm máu ngoài dương tính với sán chó Toxocara, còn có tỷ lệ bạch cầu ái toan trong máu tăng trên 7%. Tỷ lệ bạch cầu ái toan tăng là một triệu chứng gợi ý dấu hiệu sán chó để hỗ trợ chẩn đoán và điều trị, cũng như đánh giá sau điều trị bệnh ấu trùng Toxocara trong máu.

Dấu hiệu sán chó hể giả hệ thống: Bệnh nhân có biểu hiện tổn thương ở nhiều cơ quan, tim, gan, phổi, thận, da, cơ, não. Dấu hiệu sán chó ở thể này giống các bệnh lý toàn thân khác, nếu bác sĩ không có kinh nghiệm dễ chẩn đoán nhầm hoặc bỏ sót bệnh.

Thể khác: hay còn gọi là dấu hiệu sán chó thể thông thượng, bệnh nhân có biểu hiện ngứa da, nổi mề đay, dị ứng, thiếu máu, xanh xao, mệt, gầy ốm, công thức máu có bạch cầu ái toan tăng cao, huyết thanh chẩn đoán (+) với sán chó Toxocara.

Dấu hiệu mẩn ngứa da do nhiễm bệnh sán chó Toxocara

Thông tin về lịch khám và điều trị bệnh ký sinh trùng

Phòng khám chuyên khoa ký sinh trùng Ánh Nga, hoạt động từ thứ 2 đến thứ 7, nghỉ ngày Chủ nhật và ngày Lễ, Tết. Mở của từ 7 sáng đến 5 giờ chiều. Xét nghiệm các bệnh giun sán trong máu cho người lớn và trẻ em, trả kết quả trong ngày. Điều trị bệnh sán chó Toxocara với bác sĩ chuyên khoa ký sinh trùng và các bệnh mẩn ngứa da do giun sán, bệnh nhiễm giun sán trong máu gây ngứa. 

Phòng khám do bác sĩ chuyên ngành ký sinh trùng thành lập, trực tiếp khám và điều trị bệnh sán chó và các bệnh giun sán khác. Xét nghiệm tổng quát - Trị bệnh ngứa da mạn tính. Đảm bảo mọi nhu cầu về khám, xét nghiệm, chữa trị bệnh ngứa và giun sán cho người bệnh./.

Bác sĩ. Nguyễn Phạm Diễm Kiều

Phòng khám ký sinh trùng Ánh Nga